Khắp núi rừng Đông - Tây Bắc, có nhiều kỳ hoa dị thảo, trong số ấy, tam giác mạch là loài hoa giản dị bậc nhất, chỉ cần bỏ công gieo hạt, rồi phó mặc cho đất trời dung dưỡng, nhưng vẻ đẹp của nó khi hoa vào mùa đã tạo sức hấp dẫn, trở thành một hiện tượng, một mùa chơi đầy mong đợi của người miền xuôi mỗi khi đông về.

Tam giác mạch cũng là loài hoa hiếm hoi được tôn vinh thành lễ hội khi mùa về. Năm 2022, lễ hội hoa tam giác mạch được khai mạc chính thức vào ngày 26/11, với chủ đề “Sức sống cao nguyên đá”. Lễ hội hoa tam giác mạch là một lễ hội thường niên, không chỉ là cơ hội để ngắm nhìn một cao nguyên đá Đồng Văn, hay những Quản Bạ, Yên Minh, cho đến Mèo Vạc… ở một vẻ đẹp khác biệt.

Cái chớm đông khiến đất trời se lạnh, thậm chí là rét mướt nếu gặp phải mưa phùn. Trong cái xám xịt của đất trời, tam giác mạch mới bắt đầu phô diễn sắc trắng, hồng, cùng nền xanh của lá, mong manh thôi nhưng khi vẻ đẹp ấy khoác lên cả vạt núi, hay trải dọc đường đèo, tạo nên hình ảnh thực sự khác nếu so với những mùa vàng của lúa, mùa của hoa đào, hoa mơ, hoa mận.

Có thể khẳng định sức hấp dẫn, độ cuốn hút và lợi ích từ kinh tế, văn hóa, du lịch, ẩm thực là những điểm mạnh của tam giác mạch. 

Hạt tam giác mạch trước kia chỉ là thứ bỏ đi, dành cho trâu bò ăn; hoặc chỉ khi đói kém, mất mùa ngô khoai, người bản địa mới dùng đến. Hiện nay, ngoài vẻ đẹp hấp dẫn về hình ảnh, phát triển du lịch, hạt tam giác mạch còn tạo nguồn sinh kế dồi dào từ nấu rượu, làm bánh nướng, bánh rán, đặc biệt dùng xuất khẩu sang thị trường Nhật Bản làm món mì soba trứ danh.

Nhờ giống nguyên bản, cùng với khí hậu trong lành, độ cao lớn so với mực nước biển, nguồn nước tinh khiết, sương gió nhiều… nên tam giác mạch ở Hà Giang mang hương thơm, vị ngọt, độ béo ngậy trội hơn hẳn những dòng sản phẩm cùng loại trên thế giới.